ที่มา : เอกสารประกอบฐานการเรียนรู้สู่ความพอเพียง
ศูนย์กสิกรรมธรรมชาติมาบเอื้อง ต.หนองบอนแดง อ.บ้านบึง จ.ชลบุรี
ปุ๋ยอินทรีย์ชีวภาพ หมายถึง สารธรรมชาติที่ได้จากกระบวนการหมักบ่มวัตถุดิบจากธรรมชาติต่างๆ ทั้งพืชและสัตว์ จนสลายตัวสมบูรณ์เป็นฮิวมัส วิตามิน ฮอร์โมน และสารธรรมชาติต่างๆ ซึ่งเป็นทั้งอาหารของดิน ตัวเร่งการทำงานของสิ่งมีชีวิตเล็กๆ ที่อาศัยอยู่ในดิน และอาศัยอยู่ปลายรากของพืช ที่สามารถสร้างธาตุอาหารกว่า 93 ชนิดให้แก่พืช
การใช้สมุนไพรไทยมาทำปุ๋ยหมัก ปุ๋ยน้ำชีวภาพ เพื่อใช้ในการบำรุงดิน ป้องกันและกำจัดแมลงศัตรูพืช เป็นวิธีหนึ่งที่สอนให้เกษตรกรลดการพึ่งพาสารเคมี ซึ่งวิธีดังกล่าว นอกจะช่วยในเรื่องของการลดต้นทุนการผลิตแล้ว ยังเป็นการคืนความสมดุลในระบบนิเวศอีกด้วย
สมุนไพร 7 รส
ตัวยาสมุนไพรที่ใช้ในการเกษตร สามารถแบ่งออกตามรสสมุนไพรได้ประมาณ 7 รส ดังนี้
1. สมุนไพรรสจืด
ใช้ในการบำรุงดิน บำบัดน้ำเสียและขยะที่ส่งกลิ่นเหม็น รวมทั้งใช้ในการล้างสารพิษ ได้แก่ รางจืด ผัดตบชวา ผักบุ้ง หน่อกล้วย ตำลึง เป็นต้น
2. สมุนไพรรสขม
ใช้ในการฆ่าเชื้อแบคทีเรีย ป้องกันแมลง ได้แก่ ฟ้าทะลายโตร สะเดา บอระเพ็ด ขี้เหล็ก เป็นต้น
3. สมุนไพรรสฝาด
ใช้ในการแก้เชื้อราในโรคพืช ได้แก่ เปลือกแค เปลือกมังคุด ใบฝรั่ง ใบทับทิม หมาก เป็นต้น
4. สมุนไพรรสเมาเบื่อ
ใช้ในการไล่แมลง ได้แก่ หางไหล พญาไร้ใบ สลักได ใบน้อยหน่า ฝักคูณ เป็นต้น
5. สมุนไพรรสเปรี้ยว
ใช้ในการไล่แมลง ได้แก่ เปลือกส้ม มะกรูด มะขาม มะนาว สัปปะรด เป็นต้น
6. สมุนไพรรสหอมระเหย
ใช้ในการไล่แมลง ได้แก่ ตะไคร้หอม สาบเสือ โหระพา กะเพรา ผักชี เป็นต้น
7.สมุนไพรรสเผ็ดร้อน
ใช้ในการฆ่าแมลง ได้แก่ พริก ข่า ตะไคร้ พริกไทย ดีปลี เป็นต้น
สามารถอ่านวิธีการทำปุ๋ยหมัก ปุ๋ยน้ำชีวภาพจากสมุนไพรทั้ง 7 รสนี้ และวิธีการนำไปใช้งานได้ที่บทความถัดๆ ไป